Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Bala Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, besin alerjisinde genetiğin haddinden fazla kebir tıpkı aktif olduğunu belirterek, “Birlik süreğen hastalıkların temelini genetik oluşturuyor. İkizlerden birinde alerji varsa diğerinde bile ayazlık olasılığı haddinden fazla yüksek görünüyor. Tıpkısı şekilde anne ve babanın rastgele ikisinde larp alerjik hastalık varsa çocukta hastalığın gezinti olasılığı yüzdelik 60’a çıkıyor. Şayet ebeveynlerden birinde alerji varsa bu durumda cesamet yüzde 40 civarında seyrediyor.” dedi.
Sarıçoban, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çocuklarda caize alerjisinin ortaya çıkmasında güçlü çokça etkenin eke olduğuna belen ederek, siftinlik çocuklarda yeryüzü yoğun testis ve benzin, elan balaban çocuklarda ise buğday ve kabuklu yemişler, yaş arttıkça bile kabuklu bahir ürünleri ve balık alerjisine daha sık rastladıklarını anlattı.
Çocuklarda caize alerjisinin sunma mehabetli nedeninin kalıtım bilimi olduğunu vurgulayan Sarıçoban, “Temel ya üstelik babada elden azık alerjisi değil, atopik dermatit, astım, alerjik dumağı evet da eksantrik benzeri alerjik hastalığın olması dahi çocukta nevale alerjisi ortaya çıkmasında etkilidir. Caize alerjisi, alerjik yürüyüşün ilk basamaklarındandır. Zımnında çocuklarda da alerjik hastalıklar caize alerjisi şeklinde ortaya çıkar.” dedi.
Genetiğin, alerjik hastalıklarda yadsınamaz tıpkı faktör olduğuna dikkati çeken Sarıçoban, “Genetik çok eke bir faktör. Cümle vakayiname hastalıkların temelini oluşturuyor. İkizler üstünde yapılan bazen çalışmalar bunu haddinden fazla net ortaya koyuyor. İkizlerden birinde alerji varsa diğerinde dahi ayazlık olasılığı haddinden fazla erdemli görünüyor. Bir şekilde temel ve babanın herhangi bir ikisinde larp alerjik hastalık varsa çocukta hastalığın ayazlık olasılığı yüzde 60’a çıkıyor. Eğer ebeveynlerden birinde alerji varsa bu durumda oran yüzde 40 civarında seyrediyor.” diye konuştu.
“Genetik faktörün birlikte çevre şartları muhteşem şan oynuyor”
Prof. Dr. Hayal Ercan Sarıçoban, genetik faktörün beraberinde kasaba şartlarının birlikte alerjik hastalıkların artmasında makro azamet oynadığını vurguladı.
Alerjik hastalıkların artmasındaki sunma koca etkenlerden birinin beslenme alışkanlıkları ve çevre şartlarının değişmesi olduğunu belirten Sarıçoban, şunları kaydetti:
“Burada iki unsur dolay plana çıkıyor. Deterjanlar, çözücüler ve kimyasallar yaşamımıza çok fazla girdi. Yapışkan, çamaşır makinelerinde evet da yüzey temizliğinde kullandığımız deterjanların kalıntılarını hem soluyoruz hem birlikte yutuyoruz ya de cildimizle ilişki ettiriyoruz. Bunlar cilt epitelyum bariyerlerini eritiyor ve bozuyor.
Çevresel faktörlerden benzeri ötekisi da floramızın bozulması. Özellikle bağırsak ve deri floramızın bozulması. Sezaryenle veladet yapmak, antibiyotik kazanmak üzere nedenlerden belde bizim üzere hayır bakteriler olması müstelzim yerde çoğalamıyor. Sonuç yerine, bu noktalarda dokuncalı mikroorganizmalar kendilerine düzlük buluyor. Buna bağlı yerine bariyerin bozulması ve buradaki alerjenlerin elan dümdüz vücuda taşınmasına sebep tamam. Nanoplastiklerin hayatımızda haddinden fazla fazla vadi bulmaya başlaması da nevale alerjilerinin artmasına hastalık olan çevresel faktörlerden biri.”
Sarıçoban, annelerin hamilelik dönemlerinde beslenme alışkanlıklarının çocuklarda alerjiye etken olmasına ilişkin tababet dünyasında eskimemiş icraat yapıldığını aktararak, “Değişmez olmamakla gelişigüzel; hamilelik döneminde probiyotiklerden ensesi kalın beslenme, kimyasallardan ırak durmanın gelecek çocuklarda azık alerjisi görülme riskini azalttığına dair imge donör çalışmalar var. Tabii bunların iddia düzeyleri ve çalışmalar arttıkça çok elan net veriler sunmak mümkün olabilecek.” ifadelerini kullandı.
Alerjik reaksiyonların; benimseyememe, düşünce şişliği, amel, açıklanamayan peklik, dışkıda soluk, mukus gibi iç belirtileriyle ortaya çıkabileceğine dikkati çeken Sarıçoban, “Deride siftinlik kaşıntı ile bedaheten ortaya çıkabilen kurdeşen şeklinde kaşıntılar, deride kabarık, gözlerde şişkin görülebilir. Aniden ortaya çıkabilen rızık alerjilerinde teneffüs yollarında daralma ve şişmesine sınırlanmış öksürme, soluk darlığı, konuşamama, hırıltılı solunum, tansiyonun düşmesi, bayılır kabil olma, gaşiy, çarpıntının olması, dizem bozukluğu, mebde ağrısı, huzursuzluk gibi şikayetler görülebilmektedir. Bunun birlikte daha vahim ortaya çıkabilen atopik dermatit ve buna sınırlı deride kaşıntı ve döküntü ortaya çıkabilir.” diyerek konuştu.
“Şikayetler esasen etmeye başlarsa hekime başvurulmalı”
Belli Başlı şikayetlerin esasen etmesi durumunda hekime başvurulması gerektiğini belirten Sarıçoban, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şikayetlerin ağırlığı çok yüksekse çağ darlıkları, bayılma, vücutta şişme, anaflaksi nakil, çocuklarda ötede ağız tatsızlığı, ağır sıklet kusma, kilo alamama durumunda hekime başvurulmalı.
Anaflaksi; apansızın gelişen, kötü ve tam vücudun tıpkısı anda aksülamel vermesine bozukluk olan ve sonuçları hayati risk haiz ayrımsız alerji durumudur. Oluşmaması için alelhusus riskli besinlerin banko tüketilmemesi gerekiyor. Bunu sağlayabilmek amacıyla da alınan parçalanmamış ürünlerin içerikleri muhakkak okunmalı, gidilen restoranlarda sipariş verilen yemeklerin içerikleri katiyetle sorgulanmalı. Anaflaksi geçirmemek için haddinden fazla bitirmiş olmalı. Bu nedenle vakit kaybetmeden anne ağababa değil, çocukla ilgilenen bakıcılar, öğretmenler, anneanne, ağababa kabil taraflar, derslik arkadaşları bilgilendirilmeli. Çünkü anaflakside temas şey bedaheten ve gelişmemiş sürede gerçekleşiyor. Bu kilolu duruma alın hem çokça güllabi olmalı hem de alelacele akım edilmeli. Nedeniyle yavru tıpkısı caize aldıktan bilahare şapadanak tansiyonu düşüp bayılıyorsa bu tıpkısı anaflaksidir, nefesi daralıyorsa anaflaksi yaşıyordur, bu bir tane başına anaflaksidir. Sadece perişan biricik başına değerlendirilmez. Yanı Sıra gaseyan, amel, baş ağrısı, anlaşmazlık evet bile pattadak gelişen ayrımsız duygu çarpıntısı üzere araz varsa yine çocuğun anaflaksi geçirdiğini gösterir.”
Sarıçoban, kabak kafalı sütü protein alerjilerinin 3 gözyaşı civarında, haya alerjilerinin 5 yaşına kadarki dönemde yüzdelik 80-90’ının düzeldiğini belirterek, “Buğday alerjisi biraz daha az olmakla gelişigüzel genellikle düzelir. Sebze ve yemiş alerjileri de tekrar düzelme eğilimindedir. Alelhusus pişirmek üzere işlemlerle daha tolere edilebilir ağıl gelebilir. Fakat sıska ballıdarı alerjileri ve bahir ürünleri için tıpkısı şeyi terennüm etmek çokça doğru imkânsız. Düz fıstığı, antep fıstığı, kaju kabil kuru yemişler ve karides, midye kabilinden kabuklu bahir ürünleri ve balık alerjileri yüzde 90 oranında düzelmemeye tandans gösterirler. Elan geç ortaya yarar ve kalıcıdır.” şeklinde konuştu.
