Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tababet Fakültesi eliyle yapılan araştırmada, bazen erkeklerin yeni makule koronavirüsü (Kovid-19) gösterişli atlanmasının, bağışıklık genlerinin yapısını bozan mutasyonlardan kaynaklandığı belirlendi.
Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Üner Kayabaş, Merkezi Araştırı Laboratuvarı’nda gazetecilere yaptığı açıklamada, koronavirüs ailesinin kısaca 50 yıldır insanları etkilediğinin bilindiğini söyledi.
SARS-CoV2’nin (Kovid-19) bu ailenin yedinci üyesi olduğunu, önceki dördünün ise nezleyle kendini gösterdiğini tamlayan Kayabaş, Kovid-19’un ölümlere kez açtığını ve sakil hastalık tablosu ortaya çıkardığını anlattı.
Kayabaş, Kovid-19’u zinde ve tek süreğen hastalığını sıfır erkeklerin kadınlardan daha bunaltıcı geçirdiğini gözlemlediklerini aktararak, hazırladıkları projede, bunun cevabını aradıklarını dile getirdi.
Projede, literatürdeki eş ve kadınlar arasındaki bağışıklık sistemini yönlendiren farklılıkların üstüne gittiklerini anlatım eden Kayabaş, şunları kaydetti:
“gelişigüzel hastalığı sıfır 18-50 yaş arasındaki Kovid-19’u nâkil karı ve erkek hastaları bu çalışmaya karışma ettik. Sonuçta ilk defa bizim çalışmamızla ortaya konan gâh genlerde mutasyonlar saptadık. Bunlardan 15’i ilk kez tespit edilen mutasyondu. Bu mutasyonlar, ilk kez Türkiye’den Acun Gen Bankası’na bildirildi. Daha Çok bilcümle bilgelik insanlarınca, örneğin araştırdığımız 6 genden biri olan ‘ACE2 geninin şu bölgesindeki şu harf bir mutasyondur ve bu mutasyon ilk defa Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin projesiyle tayin edilmiştir’ denilecek.”
Kayabaş, 6 karı ve 21 eş hastanın düz aldığı projenin eskimemiş çalışmalara kandil tutması açısından koskocaman olduğunu vurgulayarak, çalışmanın makalesinin Erciyes Medical Journal’üstelik yayımlandığını kaydetti.
29 mutasyonun 15’i ilk defa Türkiye’dahi bizim çalışmamızla test edildi”
Proje yürütücüsü ve Tıbbi Biyoloji Ana Marifet Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Dilara Fatma Akış da projede Erciyes Üniversitesi ve Çukurova Üniversitesinden destek aldıklarını bildirdi.
Projede kronik hastalığı kâin ve zinde olan 2 grup üstünde çalıştıklarına bel fail Akın, “Kadınlar erkeklere bakarak virüs kaynaklı hastalıklara karşı henüz güçlülerdir, bu doğrusu bildik bire bir molekül. Biz da bunun acaba genom açısından etkisi lacerem diye baktık. Kadınların koromozom yapısı iki X, erkeklerinki ise X ve Y’den oluşuyor. X kromozomu üzerinde mevcut muafiyet proteini adı verdiğimiz proteinler var. Kadınlarda iki X olmasından çevre hele viral hastalıklara alın henüz zihayat olmaları sebebi. Amma erkeklerde X kromozomun sayısı ayrımsız olmasından âlem aynı dezavantaj getiriyordu.” ifadelerini kullandı.
Atak, 6 gende araştırma yaptıklarını vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Bu 6 geniş, özellikle SARS CoV2’nin âdem vücuduna girmesini sağlayan ACE2 reseptörü, yine bizim bağışık proteinlerimiz olan TLR8, TLR7 adını verdiğimiz heybetli immün muafiyet sistemi proteinleriydi. 6 gende 29 değişinim dediğimiz, yani genin yapısını bozan değişimler bulduk. 29 mutasyonun 15’i ilk defa Türkiye’bile bizim çalışmamızla test edildi. Bu 15 değişimden 6’sı ‘mas pozitif’ adı verdiğimiz yani sitokin fırtınasına giren erkeklerde mutasyon olduğunu gördük ve bunlarla ilgili kadınlarda herhangi bir uymazlık yoktu ama erkeklerde defekt olduğu sonucuna vardık. Yine aynı genlerde kadınlar X kromozomunun çok olmasından ekolojik ortam, tutar yerine henüz aşkın bağışıklık proteinine sahiplerken, erkeklerde ayrımsız dezavantaj olduğunu gördük. Bu da kadınların Kovid’e karşı henüz hararetli savaşmasını ve belki da bunaltıcı seyreden kovid semptomlarından metin kurtulmalarını sağladı.”
