Cömertlik Teşkilatı’nın kurucusu Cömert Evran Veli’nin tıpkısı zaman yaşadığı ve sonrasında müzeye çevrilen zaviyede bakırcılık, kalaycılık, demircilik, urgancılık ve halıcılık kadar zanaatlar, o dönemin eşyalarıyla anlatılıyor.
Taceddin Ege Mahallesi’ndeki zaviye, 2002 yılında Kayseri Büyükşehir Belediyesi yoluyla restore edilerek Kardeş Evran Esnaf ve Sanatkarlar Müzesi yerine ziyarete açıldı.
Müze, bu sene Büyükşehir Belediyesince gündeş müzecilik anlayışıyla baştan restore edildi.
Müzenin her bir odasında bakırcılık, sahtekârlık, bıçakçılık, demircilik, berberlik, halıcılık, urgancılık, terzilik, pabuççuluk, dericilik, eyercilik ve marangozluk kabilinden sanat dalları o dönemin eşyaları ile sergilenirken kapılarda da “Dilini üzücü meze söylemeye antrenman”, “Dostluk göster ki antagonizm bulamayasın”, “Zihnini kibirden ağız ağıza boşalt” gibi Kardeş Evran’a ilgilendiren sözler vadi alıyor.
Müzenin kurucusu ve tıpkısı zamanda Kayseri Esnaf ve Sanatkarlar Cesaret ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Mustafa Düzlük, AA muhabirine, Kardeş Evran’ın 12-13. yüzyılda Horasan’dan Kayseri’ye esas, baba ve kardeşleriyle geldiğini söyledi.
“Cömert Evran Kayseri’bile 32 iz dalının de piri”
Ahi Evran’ın ten işiyle uğraştığını anlatan Düz, müzeyi halktan, esnaftan ve odalardan topladıkları eşyalarla oluşturduklarını belirtti.
Düzlük, belediyenin restorasyonları sonucu müzenin vitrinlerinin yenilendiğini, objeler eklendiğini, yerleştirilen ekranlarda mesleklerin serencam temsilcilerinin mesleği anlattığını dile getirerek, Kardeş Evran’ın cilt incelik ettiği taşların de müzenin girişinde sergilendiğini ifade etti.
Rastgele tıpkı taş bulup müzeye koymadıklarına meni eden Düzlük, şunları söyledi:
“Buradaki tıpkı inşaatın zaten artık bu ahcar. Kardeş Evran, Kayseri’de 32 patika dalının üstelik piri. O ahit burada 50-60 deri atölyesi var. Tekmil fuarlarda istek görüyor. Zımnında üstelik dünyaya cilt satıyorlar Kayseri’den. Burada nutuk ve tecim gayrimüslimlerin elinde, Türklere geçmesinde, İslamlaşmasında Kardeş Evran’ın ve ahilerin çokça büyük rolü var. Moğolların baskısından âlem buradan Denizli, Konya ve Kırşehir’e göçmüşler. Eşi Fatma Abla dahi hocası Kirmani’nin kızı. Fatma Abla bile kadınlar kolunu örgütlemiş. Şu anda yaşadığımız sistemdeki esnaf odaları, esnaf birlikleri, konfederasyon, geçmişteki cömertlik sisteminin adı. Özellikle o günde eşit tarifesi verme var. Şu anda esnaf odaları, birliklerimiz kıymet tarifesi veriyor. Gene o gün bile terbiye var.”
“Ahiliğe ihtiyacımız var”
Düz, ahilik sistemiyle günümüzü kıyaslayarak, o günlerde “ölçülü sandıklar” olduğunu, bunun cesaret sunulan vadi anlamına geldiğini belirtti.
Orta sandıktan gerekseme sahibinin faizsiz alacağını aldığını, ihtiyacı bittikten bilahare de getirip sandığa doğrulama ettiğini ifade eden Alan, zaviyede yolculara, yaşlılara, hastalara yemek çıktığını, o günün ustalarının, sanatkarlarının işlerini tamamlayıp evlerine giderken kazandığından ayrımsız cirim parayı zaviyenin giderlerinde kullanılması üzere bıraktığını anlattı.
Cömert Evran’ın öğretilerine da değinen Kayran, “Ahiliğe ihtiyacımız var.” dedi.
