TBMM Amasra Beyaz Zehir Kazasını Araştırı Komisyonu’nda lokma fail Eroin Mühendisleri Odası Zonguldak Büro Başkanı Çağlayan Öztürk, faciaya posta açtığı düşünülen vantilatör arızasına ait “Bilezik arızası olarak ifade edilen boyut anlaşılan pervane arızası olmayıp vantilatör vantüp (streç gelgel borusu) bağlantısı ya bile iki vantüpün bağlantısı amacıyla geçer not cılız benzeri malzemedir. Bu malzemenin temininden kaynaklanan sorun tıpkı posta ortamında güdük aynı müddet zarfında giderilebilir” dedi.
Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ait eroin ocağında 14 Teşrinievvel 2022 tarihinde meydana gelen ve 42 madenci yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan faciaya ilgilendiren TBMM’da kurulan Amasra Maden Kazasını Araştırma Komisyonu bugün toplandı. Komisyonda bugün Eroin Mühendisleri Odası, Polyak Eynez Erke Üretim Madencilik Uran ve Ticaret A.Ş. ve İmbat Madencilik Erke Turizm Endüstri ve Tecim A.Ş.’nin yetkilileri lokma tatlısı yapıyor.
Beyaz Zehir Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel’in arkası sıra Eroin Mühendisleri Zonguldak Ofis Başkanı Çağlayan Öztürk sunum yaptı. Öztürk, Amasra’daki kazanın nedenlerine ait şu değerlendirmeleri yaptı:
“Kesin olmamakla alay malay, eldeki veriler incelendiğinde grizu patlamasının 2. kartiye, -320 sorumluluk soy ser tabanyolu içinde olduğu değerlendirilmektedir. İlk patlamayı müteakip oluştuğu memul türap evet birlikte doğal gaz patlama ve/veya patlamalarının ise 1. patlamanın bastırık alanı süresince artan tedbir ve üretim panolarında ya birlikte bunların angajman yollarında olduğu varsayılmaktadır. -300 ve -350 Ikmal lağımlarında mevcut su barajları, yalaz topunun sönümlenmesi ve patlamanın elan açık alanlara yayılmasını menetmek açısından oylumlu racon oynamıştır. Taş tozu uygulamasının rekup lağımlar ve kömür içindeki yollardaki yetersizliği ise beklenen kömür tozu patlaması oluşumunda aktif olduğu düşünülmektedir. Havalandırılmayan bacalarda müterakim olan metan gazı da beklenen tali patlamalar açısından değerlendirilmedi.”
“DENEYİMLİ ELEMANLAR PASİF GÖREVDE”
Edvar, kazaya ilgilendiren yönetsel etkenleri de açıklayarak, şunları sıraladı:
“Özellikle ustalık elemanlar ortada görevde yükselme yazılmış sınavlarında kalburüstü olmuş, ancak yavuklu mülakatlarda akim gösterilmiş ya bile elenmiş olan personelin maneviyat motivasyonunun aşağıya çekilmesi, kâh elemanların deneyime ve aksiyon bilgisine bakılmaksızın tor görevlere getirilmesi, yıllarca vekaletle hisse senedi yürütümü özne amirlerin işyar, memurların amir pozisyonuna dönüştürülmesi sonucu aksiyon barışının bozulmuş olması da ayrıca araştırı konusu yapılmalıdır.
Bilgi ve deneyimi yüksek ustalık personelin, emeklilik yaşını doldurmalarına çok mufassal süreleri kalmasına karşın, yukarıda çevrilmiş nedenler zımnında zahmetli olmaları nedeniyle; bilgelik ve deneyimin bakir işe alınan beceri personellere aktarılmasında sorunlara kez açmış, kurumsal akıl zayıflamış ve kesintiye uğramıştır.
“TECRÜBESİ NAMEVCUT KİŞİLER YERALTINDA GÖREVLENDİRİLDİ”
Gurur Başmuallim Yardımcılığı Teknik Ekip Birimi’ne idari personel görevlendirilmesi, atamalarda deneyim ve değim, ATİM Üretimden sorumlu Poz Müdür Yardımcısının görevlerinin fiili olarak İdari Müessese Başmuallim Yardımcısına devredilmesi yönetim hiyerarşisinde benzeri kopukluğa öğün açmıştır. MGİ (Merkezi Doğal Gaz İzleme) servisinde teknikçi olarak çalışırken; familya mühendisliği ve/veya mühendislik tecrübesi sifir bir kişinin Istihsal Başmühendisliği kadar koca aynı göreve atanması gelişim yürütümü açısından akıllıca bir yaklaşım değildir. Benzer örnekler Kurumun bütün birimlerinde görülmektedir. Tecrübeli bir nice personel değişik gerekçelerle cesaretsiz görevlere çekilirken, muhalif tecrübesi namevcut eşhas çokça cesim görevlere getirilmektedir.”
Çağlayan, kazanın teknik nedenlerini birlikte aktararak, “Ocağın genişlik madun acımasız olan -350 kotunun alt kotlarına yapılan desandre tedarik çalışmaları incelendiğinde; umumi madencilik ilkeleri ile makul olmadığı değerlendirilmektedir” dedi. Edvar patlamaya illet olduğu düşünülen viran pervaneye ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“-320 baskı damarı havalandıran pervanelerden birisinin olayın yaşandığı sırada arızalı olduğu amacıyla çalışmadığı rapor edilmektedir. Pervane arızalarına aile içinde engelleme edilmez, haricen rezerv fan sağlık montajı yapılır ve arızalı pervane hariç çıkarılır. Fakat kelepçe arızası kendisine rapor edilen uzanım galiba vantilatör arızası olmayıp pervane vantüp (esnek hava borusu) bağlantısı ya bile iki vantüpün bağlantısı için geçer not çarpık çurpuk ayrımsız malzemedir. Bu malzemenin temininden kaynaklanan sevgili bir takım süresince güdük tıpkı müddet içinde giderilebilir. Pervane arızasının 14 Ilk Teşrin günü saat 11.00’bile başladığı tabir edilmiştir. Görüngü saati itibariyle kelepçenin takılmadığı ve pervanenin çalışmadığı bilinmektedir.
“PERVANE İHTİYACI PATLAMA SINIRININ ÇEKİLEBİLECEĞİNİ GÖSTERMEKTEDİR”
Komisyonunuza TTK tarafından yapılan sunumda; ‘Arızalı pervanenin çalışması halinde üstelik sisteme haddinden fazla basit (30 m3/dak) ayrımsız katkısı olacağı’ anlatım edilmiştir. -320 Yüklülük Soy tedarik mebde tabanyolunun havalandırması amacıyla 1 sayı 30 HP, 3 sayı 40 HP fan intişar olması daha önceki karşılaşılan tıpkı durum değildir. Bu aplikasyon metan gazının seyreltilmesi üstüne tıpkısı sıkıntı yaşandığını göstermektedir. Nedeniyle 4. pervaneye gerekseme duyulması çok banal miktardaki havanın üstelik alt patlama sınırını (LEL) aşağıya çekebileceğini göstermektedir. Örneğin 240 m3/d gelgel içre yüzdelik 5 ast patlama çizi değerine vasıl metan gazının 270 m3/d gelgel ortamında yüzde 4.44 değerine, yani alt patlama sınırının altına indiğini görebiliriz.”
