Foça Kalesi’nin tarihi iptila uyandırıyor
İZMİR – İzmir’in Foça ilçesinde bulunan Foça Kalesi, farklı adıyla Ilkokul Kapılar Kalesi, Foça’ya gelenlerin ilgisini çekiyor.
Antik dönemde yarımadanın denize icra vekili tarafı surlar ile çevriliydi; günümüzdeki Foça ise, bu surların çöz tarafında kayran aldı. Yapılan tetkikat sonucunda Kayıkhane girişi yerine belirlenen beş meydanlık dolayısıyla Ilkokul Kapılar yerine biliniyor. Liman şerif alanı, İyonların Foça’ya gelmeden evvel kullandıkları Kibele’ye ilgilendiren tıpkı peyda tapınım alanı ve süratle arkasında dahi kentin uğur duvarları bulunuyor.
Foça Belediyesi’nde arkeolog kendisine fariza özne Ertan Aksoy, talih duvarlarının üstünde, M.Ö. 620’li yıllarda işlenmiş olan Athena tapınağının kazı çalışmaları ve restorasyon çalışmalarının bitmeme etmekte olduğunu söyledi. Kibele kutsal alanının önemi için bilgi veren Aksoy “Kibele öncelikle Anadolulu benzeri sevgili ve iyonlar Yunanistan’dan buraya gelmeden önceki Kibele’ye tapınıyorlardı. Bura deniz kenarında mevcut haddinden fazla bulunmaz şerif alanlardan bir tanesidir. Burada Kibele’nin heykelleri bulunuyordu. Kurban havuzları, adak havuzları kazılar sonucu ortaya çıkarıldı. Denizciler sefere çıkmadan evvel bu limana geliyorlar ritüellerini gerçekleştiriyorlar, dualar ettikten sonraları seyre açılıyorlardı” dedi.
“Phokaia Antika Kent’in bildirme koskocaman savunma parçalarından biri olan Ilkokul Kapılar bölgesi, adı üzerinde olduğu gibi surların gövdesine 5 sunum başlık küşade” diyen Aksoy “Bu kapılar daha ilk denize açılıyordu, deniz sur duvarlarına kadar geliyordu. Duvarların öncesi arkaik döneme tahminî 2600 yıl öncesine dayanıyor. Fakat en son bu Beş Kapılar’ın restorasyonu Osmanlı döneminde yapılıyor. Kanuncu Sultan Süleyman’ın oğlu şehzade Mustafa’nın silahtar ağası İskender eliyle yaptırılıyor. Kapılar yoz kayıkların antre depar yapabileceği şekilde işlenmiş” sözlerine meydan verdi.
