Trabzon hurmasının ‘kuruyemiş’ yolculuğu başladı
İsmi ‘Trabzon Hurması’ amma üretimde Denizli, Adıyaman ve Adana önce üç sırayı paylaşıyor
ADIYAMAN Aralık ayakyolu dizilen altuni Trabzon Hurmasının Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde ‘kuruyemiş’ mesaisi başladı.
İsmi ‘Trabzon Hurması’ olarak bilinse de Türkiye’bile genişlik haddinden fazla hurma yetiştiren ikinci vadi olan Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde, kurutmalık yapımı başladı. Denizli Honaz ilçesinden sonraları Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesi 5 bin dekarlık hurma bahçesiyle Türkiye’birlikte ikinci sırada düzlük alırken, Adana’nın Kozan ilçesi yetiştiricilikte üçüncü sırada düz alıyor. Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde bu yıl 7-8 bin titrem hurma hasadının yapılması bekleniyor.
Genellikle yaş semere namına tüketilen ancak son yıllarda kurutularak, kışlık kuruyemiş yerine satılan protein ve karbonhidrat deposu Japon Hurması, normal hasadından iki hafta dallarından koparılıyor. Kasalara doldurulan hurmalar, kadınlar marifetiyle biricik yegâne soyuluyor. Kurutmalık hurmaların soyulmasında eş işçiler çalışarak, kadın istihdamı sağlanıyor. Kahramanmaraş ve Gaziantep’ten hurma soyma işi üzere kadınlar ilçeye çalışmaya geliyor. Kabukları soyulan hurmalar özel namına yapılan aparatlar ile ipe tutturuluyor. İplere asılan hurmalar 2 hafta süresince gün ve ayazda bırakılıyor. Gölbaşı ilçesinde benzeri çokça evin balkonunu iplere dizilen hurmalar kaplıyor. İki haftanın böylelikle toplanan hurmalar, paketlenerek kışlık kuruyemiş namına satışa sunuluyor. Gölbaşı ilçesinde gözyaşı namına tüketilecek hurmaların hasadına ise 2 hafta sonradan başlanılacak. Trabzon hurma üreticisi olan Yüksek Suçağı, kurutmalık hurma işine iki yıldan beri girdiklerini, sabık yıl 5-6 titrem kuruttuğunu fakat bu sene bunu 20-25 tona çıkartacağını vurguladı.
Mehabetli Suçağı, “Trabzon hurmamız genelde yaş tüketilen tıpkı meyvedir. Son iki yıldan hurmayı kurutarak ticaretini boşaltmak istedik. İş sahasını bollatmak amacıyla kurutma işine girdik. Bu çalışmamız tutuldu. imdi insanlarımıza aksiyon sahası, kadınlarımıza istihdam sağladık. Güzeşte sene 5-6 titrem kurutmuştum, bu yıl 20-25 titrem hurma kurutacağım. Kısaca 3,5 ton gözyaşı meyveden 1 ton hurma kurusu elde ediyoruz” dedi. Hurma soyma işinde etkin kadınlar da bu işin kendilerine yeni tıpkı savuşturmak kapısı olduğunu belirterek, eksantrik ülke ve ilçelerden gelip bu aha çalıştıklarını dile getirdi. Son yıllarda Adıyaman Valiliği İl Özel İdaresinin katkılarıyla 100 bin sayı hurma fidanı dağıtıldığını ve mezru düz miktarının lahzada arttığına ilgi çeken Adıyaman Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Mukayese, kuruyemiş hurmaların yaygınlaştığını söyledi. Nurettin Kıyas, “Adıyaman’de yetişen hurmanın nazik çoğunluğu Gölbaşı ilçesinde yetiştiriliyor. Şuan 5 bin dekar alanla Türkiye’da ikinci sıradayız. Denizli Honaz ilçesi birinci sırada, bizden sonraları Adana Kozan ilçesinde sunu aşkın yetiştiricilik yapılmaktadır. Şuanda tahminî 7-8 bin ton ayrımsız eser elde ediyoru. Bu yılda adi üst tıpkı rekolteyi bekliyoruz. Hele yetiştiricilerimiz akıbet 2 yıldır kurutmaya başladılar. Başlar başlamaz üstelik Türkiye’nin birçok yerinden kurutma talepleri aldı.
Tonlarca kurutma özne çiftçilerimiz talepleri karşılamaya çalışıyor. Kurutmanın kabuğunun soyulması ve askıya alınmasında kadınlar istihdam ediliyor. Mail gelecekte belki ürünümüzün az daha yarısı kurutmalığa gidecek. Zira kurutmalığın melfuf değeri elan faziletkâr, daha çok temenni görüyor. trabzon hurması alelhusus protein ve karbonhidrat değeri haddinden fazla efdal olduğundan aynı skor sıska veya gözyaşı tükettiğinizde tıpkı yol aşındırmak ihtiyacınızı karşılıyor” dedi.
