HDP Diyarbakır Saylav Garo Paylan, Tecim Bakanlığı bütçesinin görüşmeleri sırasında, Türkiye ile Ermenistan arasındaki tecim fırsatına dikkat çekerek, “Bu sınırı tıpkı zaman önceki açalım. Ayrımsız fırsat penceresi var, hazar amacıyla. İktidardaki Paşinyan benzeri emir ortaya koymuş durumda sulh amacıyla ama tığ bu iradenin elini tutmazsak, sulh talepleri bedel bulmazsa bu meseleler akamete uğrar” dedi.
TBMM Traksiyon ve Bütçe Komisyonu’nda zaman Tecim Bakanlığı’nın bütçesi görüşülüyor. Komisyonda meze alan Garo Paylan, Tecim Bakanı Mehmet Muş’a, Ermenistan sınırının hastalık bibi vabeste olduğunu sordu. Sınırın aynı an önceki açılması amacıyla davet fail Paylan, şunları söyledi:
“Aynı fırsat penceresi var, hazar üzere. Demin, bu önyargıları tahammül zamanıdır. Azerbaycan’ın, Ermenistan’ın ve Türkiye halklarının alay malay kazanacağı bir faal yaratmalıyız. Savaşta bütün bu arada kaybettik. Demincek bilcümle beraber kazanma zamanı.
Memleketin, komşularıyla cümle sınırları küşade. Ancak Ermenistan’la 30 yıldır sınırlar kapalı. Ayrımsız vesile vardı sınırların merbut olması ile ilgilendiren, 2 yıl evvel bu mazeret da ortadan kalktı. 2 yıldır sınırlar hala merbut. Hastalık açılmıyor bu hat? Yalnızca üçüncü büyüklük vatandaşlarına açılması üstüne bir egemenlik da vardı.
“BU ÖNYARGILAR NASIL KALKACAK SAYIN NAZIR”
Geçtiğimiz günlerde Ermenistan’daydım. Oradan buraya doğru, buradan oraya akıllıca önyargılar var. Birbirine yakın iki ahali, bin yıldan aşkın müddet tıpkı arada yaşamış, tecim yapmış, dostane muammer iki halktan bahsediyoruz. Bu önyargılar nasıl kalkacak Sayın Icra Vekili? Tığ, ticaretin ilk gerçekleştiği ve kurumsallaştığı topraklarda yaşıyoruz. Siz biliyorsunuz, bu önyargılar pekâlâ kalkar? İki mevki beyninde gerilim varsa sınırlar açılır, ticaret başlar, insanlar birbirini tanır.
“YENİDEN TİCARETİN MERKEZİ OLMA ŞANSIMIZ VAR”
Ermenistan 30 yıldır sınırları sınırlı tutularak cezalandırıldı bile evet gün doğusu illerimiz cezalandırılmadı mı? Kars, Ardahan, Veca, Van… Trabzon, Rize limanları aktive edildi evet… Bunların çalışması için bu sınırları açmamız lazım. Ermenistan üzerinden Azerbaycan’a ve Itidalli Asya’ya erişme ve Çin’e büyüklüğünde olacak geçenek hattını aktive etme, yeniden ticaretin merkezi olma şansımız var. Siz yüzünüzü batıya dönmüşsünüz ama biraz üstelik doğuya dönmenizi rica ediyorum sizden. Mademki hat tıpkı mutluluk olacağız; tıpkısı gözü batıda, tıpkı gözü doğuda olan aynı devlet olacaksak bu anlamda Ermenistan’ın anahtar benzeri büyüklük olduğunu düşünüyorum. Sizi bu konuda sorumluluğa nida ediyorum.
Bu sınırı bire bir zaman geçmiş açalım. Bir okazyon penceresi var, barış için. İktidardaki Paşinyan bire bir ferman ortaya koymuş durumda sulh amacıyla ama tığ bu iradenin elini tutmazsak, hazar talepleri kıymet bulmazsa bu meseleler akamete uğrar. 90’larda birlikte bu punt vardı, akamete uğradı. 2008’üstelik bile bu punt vardı, siz üstelik haddinden fazla dolgunca biliyorsunuz, akamete uğradı. Şimdi de benzeri okazyon penceresi var. Şimdi zamanıdır diyorum. Şimdi, bu önyargıları kaldırma zamanıdır. Azerbaycan’ın, Ermenistan’ın ve Türkiye halklarının birlikte kazanacağı tıpkısı kıpırdak yaratmalıyız. Savaşta bilcümle beraber kaybettik. Azeriler bile kaybetti, Ermeniler üstelik kaybetti, bütün beraber kaybettik. Demin, bütün bu arada kazanma zamanı. Bu açıdan hem Ermenistan’la hem Azerbaycan’la ilişkilerin normalleşmesi üzere ticaretin anahtar rolde olduğunu düşünüyorum. Sizi da kapıları aynı zaman ilk açmaya ve bu konuda kalın almaya davet ediyorum.”
