Burdur’un Çavdır ve Gölhisar ilçelerinde seralarda üretilen, raf ömrü ve lezzetiyle öne sâdır yayla domatesi, Balkanlar başta koyulmak üzere birçok ülkeye ihraç ediliyor.
Garp Toroslar’ın eteklerinde kestirmece 25 sene önceki 1400 rakımlı Söğüt beldesi ile bin rakımlı Gölhisar’de üretimine başlanılan örtü şeş yayla domatesi, bugün 10 bin dekarlık alana yayıldı. Yılda averaj 260 bin titrem im elde edilen plato domatesinde, hasat dönemi başladı.
Bölgede sakır sakır arasındaki alaz farkının çok olmasından periferi dayanabilen ve lezzetli olduğu belirtilen plato domatesi, dar içi ve dar dışından bent görüyor.
Dört ay süren hasat döneminde “dolgunca tarım” uygulamasıyla Söğütlü ve Gölhisarlı çiftçilerin ürettiği domatesin iri bölümü, Rusya ile Balkan, Gündüz Feneri ve Kafkas ülkelerine ihraç ediliyor.
Antalya, Fethiye ve Denizli kara yolları üstünde bulunan Söğüt ile Gölhisar, domates hasadında mevsimlik iştirakçi göçü birlikte alıyor.
“Lezzette, aromada, sergen ömründe tıpkı numarayız”
Söğüt Tuhaf Şeş Göveri Yetiştiricileri Üretici Birliği Başkanı Cengiz Gencer, AA muhabirine, toplanmaya başlanan plato domatesinin bereketli ve lezzetli olduğunu söyledi.
Seralarda hasat telaşı yaşandığını anlatım fail Gencer, hasat başında fiyatların istedikleri düzeyde olmadığını fakat ihracatın başlamasıyla yüzlerinin güldüğünü dile getirdi.
İlk ihracatın Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya’ya gerçekleştiğini anlatan Gencer, “Piyasa hareketlendi. Birçok ülkeden arzu almaya başladık. İnşallah üreticimiz emeklerinin karşılığını alır.” dedi.
Gencer, plato domatesi denildiğinde Söğüt domatesinin akla geldiğini kaydetti. Domatesin daraç dışındaki marketlerde bile yerini almaya başladığını nâkil Gencer, şunları kaydetti:
“Burdur kendisine yayla domatesinde kalitede, lezzette, aromada, sergen ömründe benzeri numarayız. Balkan ülkeleri domatesimizin lezzetini aldı, aromasını tattı. İhracatçılar de etraflı raf ömrü ve lezzetinden belde yeğleme ediyor. Domatesimiz aranan aynı bellik oldu fakat ihracat bu sezon biraz geç başladığından hasadın ilk zamanlarında maliyetimizin altında ürünü bağırsak piyasaya verdik. Bu aralar toparlanma başladı.”
“Uzvi üretimde ağır sıklet çalışmalarımız var”
Gölhisar Tavhane Üreticileri ve Yetiştiricileri Derneği Başkanı Eder Özmil, ihracata uygun domates çeşitlerini ürettiklerini bildirdi.
Her güzeşte sene kendilerini geliştirdiklerini, bundan sonra irade gören ürünlere yöneldiklerini vurgulayan Özmil, “Birinci Sınıf, lezzetli im üretiyoruz. Heves rahatlığıyla kimyasal derman kullanmadan üretim yapıyoruz. Örgensel üretimde bunaltıcı çalışmalarımız var. ‘Tuta zararlısı’ ve sair zararlılara alın, biyolojik uğraş ediyoruz. Dokuncasız böcü kullanarak domates güvesine alın başarı sağladık.” diye konuştu.
“Siparişlerimiz vahim”
İhracat özne tıpkı firmanın sorumlusu Tutkun İrfan, mütemadi fiilen Romanya’ya, Yunanistan’a mülk yetiştirdiklerini anlattı.
Çoğu kadınlardan oluşan işçiler vasıtasıyla domateslerin toplanıp paketlendiğini dile getiren İrfan, siparişlerin ağır olduğunu ifade etti.
İhracatçı Reşat Çangara da Balkan ülkelerinin yanında Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan’a de işaret gönderdiklerini söyledi.
Bölgenin domatesinin bellik haline gelmesini arzuladıklarını belirten Çangara, “Aroması fena hâlde, içimli. Bunu aynı tadan tıpkısı domatesten istiyor. Pembe domatesin kilosu 9-10 liralık, al domates 7-8 teklik civarında.” dedi.
